Tussen denken en doen zit een kloof. Dat geldt ook zeker voor energiebesparing in de woning. Maar nu heeft gemeente Epe dertien energiecoaches die deze kloof proberen te overbruggen door bij de inwoners thuis gratis advies te geven over energiebesparing. Goed voor het milieu, het wooncomfort en de portemonnee.
Het gebeurt niet zo vaak dat je een adviseur thuis uitnodigt en na afloop kunt zeggen dat je in alle opzichten wijzer bent geworden. Soms krijg je goed advies, maar kost het je een zak vol geld. Som krijg je slecht of ongevraagd advies en dat is dan weer zonde van je tijd. In het geval van deze energiecoaches is dat heel anders. De coach komt thuis, je krijgt gratis en gedegen advies. Want veel mensen hebben nog altijd dezelfde vraag. ‘Ik wil wel wat doen, maar wat en hoe en wat levert het op?’
Kleine dingen
Ellis Overbosch en Eelke van Wijk zijn twee van de dertien coaches die desgewenst op bezoek komen om tips te geven over energiebesparing. “Het gaat vaak om heel kleine dingen: de gloeilamp vervangen door een ledlamp, minder was in de droger, maar uithangen op een droogrek, iets korter douchen en zet de verwarming in huis maar eens een graadje lager, niemand van je huisgenoten die het merkt”, zegt Eelke, die net als de andere coaches een cursus volgde waarin hij leerde dat het vooral gaat om bewustwording en het doorbreken van gewoontepatronen. “Want we hoeven niet meer uit te leggen dat minder gebruik van energie goed is voor het milieu”, vult Ellis aan. “Er zijn nog wel veel mensen die denken dat zij het verschil niet kunnen maken, maar ik zie dat anders. Als we allemaal een paar stappen zetten, dan kunnen we wel degelijk wat betekenen.”
Een spaarlamp, de oude koelkast de deur uit en een tochtstrip; het zijn kleine dingen, maar het helpt
Gas en elektriciteit
Het is niet de taak van de energiecoach om advies te geven over grote energiebesparende maatregelen zoals de aanschaf van zonnepanelen of een warmtepomp. Daarvoor heeft de gemeente Epe een energieloket met een professionele energieadviseur in huis, met wie belangstellenden desgevraagd een afspraak mee kunnen maken. De energiecoaches waar wij het hier over hebben zijn vrijwilligers die advies geven over kleine, alledaagse en relatief eenvoudig te realiseren stappen. “Wanneer we op bezoek komen, vragen we altijd eerst naar de energierekening. Dan kun je vaak al zien wat de grootste onkostenpost is. Gas of elektriciteit? Zitten de kosten bij het gas, dan heeft het vaak te maken met verwarming van de woning, douchen of soms ook koken. Zit het in de elektriciteit, dan gaat het vaak over de verlichting in de woning of bijvoorbeeld een oude energieslurpende koelkast of diepvriezer. We lopen alles stapsgewijs door. Ook kunnen we met een warmtecamera laten zien waar de kou de woning binnenkomt. Het zal je verbazen wat er allemaal nog verbeterd kan worden”, zegt Eelke, die er voor wil waken om al te belerend over te komen. “Het is absoluut niet de bedoeling als een soort schoolmeester door een woning te lopen. Ik was er ook niet altijd even bewust mee bezig en heb ook pas deze winter de verwarming een graadje teruggezet.”
Vervolgstap
Want ondanks dat de meeste mensen het onderhand wel weten dat energiebesparing goed is voor het milieu en de portemonnee blijft de vervolgstap naar actie nog te vaak achterwege. Ellis: “Daar zijn verschillende redenen voor. Het begint met bewustwording, maar daarnaast denken ook veel mensen: ‘als die gloeilamp kapot is, vervang ik ‘m wel door led’. Maar het is veel verstandiger om die lamp nu al te vervangen. Ook bij die oude koelkast is het niet verstandig om te wachten tot hij kapot is. Een nieuwe is weliswaar een investering, maar je verdient het opvallend snel terug. En zet een tochtstrip langs de deur. Het voorkomt warmteverlies, maar verhoogt ook nog eens het wooncomfort. En ventileren van de woning is goed, maar het raam hoeft echt niet de hele dag open te staan.”
Gedrag
Die bewustwording gaat hand in hand met gedrag. Eelke: “Ik probeer mensen daar op te wijzen. Een tijdje geleden was ik bij iemand die altijd boven op de studeerkamer zat te werken. De verwarming hoog, want de kamer had nog geen dubbel glas. Waarom doe je dat? Waarom ga je niet gewoon beneden zitten in de warme kamer of keuken? Het heeft alles te maken met gewoontevorming en bewustwording.”
Toen Ellis en Eelke de vrijwilligersfunctie van energiecoach voorbij zagen komen, hebben ze zich beiden zonder twijfelen aangemeld. Ellis: “Ik had altijd al hart voor het milieu en probeer om zorgvuldig om te gaan met m’n omgeving. Ik weet dat het maar een kleine bijdrage is, maar het voelt goed om iets te doen. Op deze manier voel je je iets minder machteloos. Bovendien wil ik een wereld achterlaten waar het goed leven is voor mijn kinderen.”
Ook voor Eelke is het milieu een belangrijke reden om met enige regelmaat een avond vrij te maken om bij mensen op bezoek te gaan.. “Ik vind dit een heel mooi laagdrempelig initiatief. Mensen kunnen op een eenvoudige manier, zonder dat ze het geld kost, een bijdrage leveren, maar er is iemand die ze dat moet vertellen. Dat doe ik graag.”
Inwoners uit de gemeente Epe die een afspraak willen maken met een energiecoach kunnen het betreffende formulier op de website van de gemeente (www.epe.nl) invullen (onder het kopje ‘Duurzaam Epe’). De energiecoach neemt dan contact op voor een afspraak.
Tekst en foto Ellis en Eelke: Gerrit Tenkink
Groepsfoto: Gerhard Witteveen